Het belang van een ergonomische thuiswerkplek volgens Martijn Mors (Vrij Bewegen)

Dit jaar worden we – soms gedwongen – gevraagd om meer werk vanuit thuis op te pakken. Makkelijker gezegd dan gedaan. Het klinkt heel leuk; Iedereen heeft wel een computer en een mobiel dus in theorie zou het, met wat aanpassingen, moeten lukken om thuis te werken. Maar is je eigen huis wel geschikt om goed thuis te werken? Als we weer naar kantoor gaan na deze periode willen we natuurlijk niet allemaal andere fysieke klachten hebben door bijvoorbeeld een slechte werkhouding of te weinig beweging naast het werk.

Martijn Mors is fysiotherapeut, manueeltherapeut, MSc, en mede-eigenaar van fysiotherapiepraktijk Vrij Bewegen. We vroegen hem hoe belangrijk de relatie is tussen ergonomie en wat er de laatste jaren veranderd is op het gebied van werkgerelateerde lichaamsklachten? 

“Veel mensen komen met werkgerelateerde klachten bij ons op spreekuur. Veelal rug- en nekklachten. Je kan ze grofweg in drie groepen verdelen:

  1. Klachten door slechte ergonomie: waardeloze werkplekken, dramatische beeldschermhoogte, veel te lange zittijd (zitten is het nieuwe roken) in combinatie met slechte stoelen. Daarnaast komt overbelasting voor bij beroepen waar fysieke arbeid gevraagd wordt, denk aan distributiecentra en productiewerk.
  2. Stress-gerelateerde klachten door hoge werkdruk of problemen in de relationele sfeer, problemen met collega’s en leidinggevenden.
  3. Klachten door inactiviteit. Men zit op het werk acht uur per dag en ploft thuis op de bank neer met een biertje en een zak chips, zappend van voetbalwedstrijd naar talentenjacht om daarna Netflix te bingen. Je moet op het werk bij de koffiemachine wel kunnen meepraten natuurlijk. Sporten? Is er vaak niet meer bij!”

Wat als je te lang met dergelijke klachten rond blijft lopen? 

​“Te lang met wervelkolom-gerelateerde klachten lopen kan leiden tot aanvullende klachten door overcompensatie: je gaat bijvoorbeeld de schoudergordel overbelasten, je krijgt klachten aan heupen en knieën, wat weer kan leiden tot bewegingsangst (alles doet pijn!) en de patiënt doet helemaal niets meer. Rust roest, dus de klachten nemen toe. Je energielevel zakt en je verandert in een futloos mens. In het ergste geval kun je zelfs in een sociaal isolement raken. Uiteraard schets ik nu de extreme gevallen maar die komen zeker voorbij.”

Hoe kun je dergelijke klachten voorkomen? 

​“Optimaliseer je werkplek: zorg voor een goede beeldschermhoogte, een goede afstelling van je bureau en stoel. Beter nog, ga af en toe staan tijdens het werk. Doe je veel fysiek werk: gebruik je verstand, overleg met bijvoorbeeld de bedrijfsarts hoe je het fysieke werk beter en veiliger kan uitvoeren.

Zorg dat je goed eet en goed rust. Rook en drink niet, of niet te veel, en beweeg minimaal drie keer per week. Beweeg dan op een voor jou acceptabel niveau, zorg niet voor overbelasting maar ook niet voor onderbelasting. Kom van die bank af. Energie verbruiken geeft energie.”

Veel mensen werken tegenwoordig met een laptop…  niet per se het meest ergonomisch verantwoord? Of is er niet zoveel mis mee?

“Zonder speciale hulpmiddelen kan er met een laptop uitsluitend in een ongezonde werkhouding worden gewerkt. Dit komt doordat het toetsenbord vast zit aan het beeldscherm. Hierdoor moet de gebruiker zijn nek vooroverbuigen om op het beeldscherm te kunnen kijken. Tevens staat het beeldscherm relatief dichtbij, waardoor de ogen zich extra moeten inspannen. Een touchpad zorgt voor extra belasting voor armen en schouders. Hierdoor leidt enkele uren werken aan een ‘kale’ laptop al snel tot lichamelijke klachten, en op den duur mogelijk tot RSI/CANS. Met een dockingstation, of de combinatie van een losse muis, toetsenbord en  beeldscherm/laptophouder is de werkhouding aan de laptop aanzienlijk te verbeteren.”

In de jaren negentig leek iedereen last te hebben van RSI of een muisarm, nu hoor je er niks meer over? Een hype? Of komt het nog steeds voor? Hebben we onszelf gek gemaakt? 

​“RSI was een hype. De focus lag toen op pijnklachten aan bijvoorbeeld de elleboog, lokale fixatie.  Er kwamen allerlei waanzinnige behandelmethoden op de markt, gericht op lokale pijnbestrijding. Dit is dweilen met de kraan open. Tegenwoordig is het begrip RSI (repetive strain injury) vervangen door de term CANS (cevicogene aandoeningen van de nek en schoudergordel). Hierbij wordt het hele houdings- en bewegingsapparaat beoordeeld en het probleem centraal aangepakt. Veel effectiever. RSI komt feitelijk niet meer voor, mensen die beweren het wel te hebben doen er goed aan onmiddellijk een andere fysiotherapeut te zoeken.”

Tegenwoordig hoor je verhalen van allerlei hippe bureaus/ bedrijven die al trampoline springend vergaderen. Of met een fitnessfiets achter hun bureau zitten. Of staan-bureaus hanteren… Kolderiek of nuttig? 

“Ik zou niet zo snel op een trampoline gaan vergaderen, maar een sta-bureau of staande werkplek of zelfs die fitnessfiets is wel prima naar mijn idee.”

Wat zou je werkend Nederland tenslotte in zijn algemeenheid aanraden? 

​“Leef gezond, beperk stress, optimaliseer het ergonomische klimaat op je werkplek waar deze ook is, geniet van het leven.”

Meer informatie over Vrij Bewegen vind je op https://fysiotherapievrijbewegen.nl/

1111